NEBÜLİZATÖR, NEBULİZATÖR, NEBULİZÖR, NEBÜLİZÖR, NEBUHALER Nebülizatör

NEBÜLİZATÖR, NEBULİZATÖR, NEBULİZÖR, NEBÜLİZÖR, NEBUHALER

• Nebülizatör, ses dalgalarıyla (ultrasonik nebülizatör) veya basınçlı hava (jet nebülizatör) ile sıvı haldeki ilaçları buhar haline getiren ve solunum yoluyla alınabilmesini sağlayan bir cihazdır.
• Nebülizatör ile küçük çocuklarda, ölçülü doz inhalere uyum sağlayamayan hastalarda ve ağır astması olan hastalarda astma ilaçlarının etkili bir şekilde uygulanabilmesi mümkündür.
• • Nebülizatör ile kullanılmak üzere hazırlanmış özel ilaç formları vardır. Bunlara NEBÜL adı verilmektedir. Bronş açıcı ve tedavi edici (kortikosteroid) içeren nebül ilaçlar mevcuttur.
    

Nebülü açın ve ağızlık ya da yüz maskesinin altındaki ilaç haznesine boşaltın. Cihazı çalıştırın. Ağızlığı dudaklarınızın alarak (veya maskeyi yüzünüze kapatarak) yavaş ve derin bir şekilde soluk alıp vermeye başlayın. Aldığınız her nefesi 1-2 saniye kadar tutun.

Haznedeki ilaç tamamen bitinceye kadar (10-15 dakika) bu işleme devam edin.

NEBULİZATÖRÜ HER KULLANIMDAN SONRA TEMİZLEMEK GEREKLİDİR:

1. Maske (veya ağızlık), ilaç haznesi ve bağlantı hortumunu birbirinden ayırın. 
2. Parçaları ılık su ile yıkayın.
3. Parçaları kuruladıktan sonra tekrar birleştirerek, iç yüzeylerin de kurumasını sağlamak için nebülizatörü birkaç dakika çalıştırın.
4. Cihazı bir sonraki kullanıma kadar kutusunda muhafaza edin.

Nebülizatör, Nebulizör, Nebülizör Nedir ?

Nebülizatör, ses dalgalarıyla (ultrasonik nebülizatör) veya basınçlı hava (jet nebülizatör) ile sıvı haldeki ilaçları buhar haline getiren solunum yoluyla alınabilmesini sağlayan bir cihazdır.
Nebulizatör, Nebülizatör, Nebulizör, Nebülizör Nedir ? Bu terimlerin hepside Nebulizatör yerine kullanılır.Nebülizatör ile küçük çocuklarda, ölçülü doz inhalere uyum sağlayamayan hastalarda ve ağır astması olan hastalarda astma ilaçlarının etkili bir şekilde uygulanabilmesi mümkündür.
Nebülizatör ile kullanılmak üzere hazırlanmış özel ilaç formları vardır. Bunlara NEBÜL adı verilmektedir.
Bronş açıcı ve tedavi edici (kortikosteroid) içeren nebül ilaçlar mevcuttur.

Nebulizasyon, solunumla ilaç almada kullanılan üç yaygın yöntemden bir tanesidir. Diğer solunumla ilaç alma yöntemleri Basınçlı Ölçüm Doz Solunumu ve Kuru Toz Solunumudur. Nebulizerler, durum ne Ölçüm Doz Solunumu ne de Kuru Toz Solunumu ile kontrol edilemediğinde ve aynı zamanda, büyük bir doz ilaç gerektiğinde lazım gelirler. Nebulizasyonun avantajı, bir yandan büyük dozda ilaç verilmeye devam ederken diğer yandan derin soluk alma gerekmeksizin ilacın bir maske yahut ağız parçası vasıtasıyla kolayca solunabilmesidir. Nebulizasyon, aerosol formda antibiyotik uygulaması için tek yöntemdir.

Nebulizerler, şu koşulların tedavisinde kullanılabilirler:

-Astım
-Kronik Obstruktif Akciğer Hastalıkları
-Kistsel Fibroz
-Solunum Enfeksiyonları
-Oda Nemlendirme
-Solunan havanın nemlendirilmesi
-İlaç Nebulizasyonu
-Sepesifik ve Non-spesifik akciğer hastalıkları
-Bronşiyal Astım
-Akut ve Kronik Bronşitler
-Pnomoni

Bunlar sıklıkla Bronşodilatörler, Steroidler, Sodyum Kromoglicat, Antibiyotikler ve Tuz gibi ilaçlar ile tedavi edilirler.
Nebulizerler, terapötik solüsyonları, solunum sistemi içersine solunum için ince bir aerosol buhara dönüştürmek suretiyle çalışır. İki tip nebulizer mevcuttur:

1 - Kompresörlü Nebulizerler

2 - Ultrasonik Nebulizerler

1 - Kompresörlü (Jet, Pistonlu) Nebulizatörler

Kompresörlü Nebulizatörlere, Pistonlu veya Jet Nebulizatörler de denmektedir. 
Kompresörlü Nebulizatörler (Jet Nebuliztörler) motor farklarına göre iki tiptir.

Bir Kompresörlü Nebulizer nasıl çalışır?

a- Piston tipli nebulizatörler.
b- Membran tipli nebuliztörler

Kompresörlü nebulizerler, sıvıyı hastanın soluyabileceği partiküllere ayırmak üzere sıkıştırılmış hava kullanmak suretiyle çalışmaktadır. ..
Sabit çıkışlı bu nebülizatörler, aerosolü sabit bir hızla oluşturmakta ve aerosolün yaklaşık %60'ı ekspiryum sırasında boşa gitmektedir. Bu nebülizatörlerde uygun nebülizasyon süresi ve çıkış özellikleri elde etmek için 6 L/dk'nın üzerinde yüksek basınçlı hava akımları gerekmektedir.

2 - Ultrasonik Nebulizatörler

Ultrasonik nebülizatörler, bir aerosol içeren kendinden elektrikli cihazlardır ve içindeki sıvıyı titreştirerek küçük partiküllere ayırır. İçi su dolu bir kabın alt kısmına yerleştirilmiş piezoelektrik kristalin vibrasyonu ile yüksek frekanslı (0.8-3 MHz) ultrasonik dalgalar oluşur.
bir aerosol içeren kendindenelektrikli cihazlardır ve içindeki sıvıyı titreştirerek küçük partiküllere ayırır. İçi su dolu bir kabın alt kısmına yerleflti-rilmifl piezoelektrik kristalin vibrasyonu ile yüksek frekanslı (0.8-3 MHz) ultrasonik dalgalar oluflur. Frekans arttıkça par-tikül çapı küçülmektedir. Frekans 5 MHz’den fazla olduğunda sıvı ısınabilir ve ilacı olumsuz etkileyebilir. Kabın üst kısımında suyla temas halinde bulunan taflıyıcı içindeki terapötik solüsyonda ultrasonik dalgalar›n etkisiyle türbülans olu-flur, bu da sıvının yüzeyinde 0.3 mikron ile 10 mikron arası sıvı taneciklerini oluflturur. Buraya dolan hava akımı, bu sıvı taneciklerini aerosol şeklinde dolaştırır.

NEBÜLİZATÖR KULLANIMI

1. Hasta pozisyonu: Hasta nebülizatörünü kullanırken oturur pozisyonda olmalıdır.

2. Solunum paterni: Nebülizasyon sırasında hasta normal tidal volümde solunum yapmalıdır. Derin ve hızlı inspiryum yapıldığında ilacın önemli birkısmı orofarenkste depolanıp kalmaktadır. Derinnefes alıp tutmanın anlamlı bir terapötik katkı sağ-lamadığı bildirilmiştir (6).

3. Nebülizasyon süresi: Nebülizasyon süresi, ne-bülizatöre giren hava akım hızına, ilacın ve nebüli-zatörün özelliklerine göre değişmektedir. Bronkodi-latatör ilaçlar için ideal nebülizasyon süresi 5-10dakikadır. Nebülizasyonu bitirmek için cihazın içi-nin tamamen kurumasını beklemenin tedaviyeönemli bir katkısı olmamaktadır. Nebülizasyon so-nunda cihazın dizaynına göre her nebülizatörüniçerisinde belirli oranda rezidüel sıvı kalmaktadır.Bu rezidüel volüme yaklaşıldığında nebülizatördenbir cızırtı sesi gelmeye başlar. Bu ses duyulduktansonra 1 dakika daha nebülizasyon yapılıp işlemsonlandırılmalıdır. Rezidüel sıvının konsantrasyonuarttığı ve ısı kaybına bağlı olarak (yaklaşık 10°C) viskozitesi azaldığı için nebülizasyonu güçleşmekteve partikül çapı artmaktadır. O nedenle içerideki sı-vıyı tamamen kurutuncaya kadar nebülizasyonadevam etmenin tedaviye anlamlı bir katkısı olmadığı gibi süreyi uzatarak hastanın tedaviye uyumunuda bozmaktadır.

4. Nebülizasyon bittikten sonra cihazda kalan rezidüel sıvı boşaltılmalıdır. Aksi takdirde ilaç kristalizeolarak jetin kanallarını tıkayabilmektedir

NEBÜLİZATÖRÜN TEMİZLİĞİ

Günümüzde tek hasta kullanımlık nebülizatörler önerilmektedir (7). Kompressörler ortak kullanılabi-lir, ancak her hastanın kendisine özel nebülizatörüolmalıdır. Nebülizatör günde en az 1 kez ılık deter-janlı suyla yıkanmalıdır. Aradaki hortum kesinliklesuya sokulmamalıdır. Yıkanacağı zaman nebüliza-törün tüm parçaları ayrılmalıdır. Yıkama işlemi ya-pıldıktan sonra parçalar ayrı olarak spontan kuru-maya bırakılmalıdır. Tekrar kullanılacağı zaman elleriyice yıkandıktan sonra parçalar birleştirilmeli ve kul-lanmadan önce 1-2 saniye boş olarak çalıştırılmalı-dır. Eğer antibiyotik vermek için nebülizatör kullanı-lıyorsa her kullanımdan sonra yıkanmalı ve her 30kullanımdan sonra 5-10 dakika kaynatılmalıdır.

NEBÜLİZATÖRÜN BAKIMI

1. Tek hasta kullanımlık nebülizatörler maske veya ağızlıklarıyla birlikte 3 ayda bir değiştirilmelidir.

2. Nebülizatör filtresi renk değişikliği olduğu za-man değiştirilmelidir.

3. Kompressörün basınç ve güç kontrolü 6 ayda birgenel bakım ise yılda 1 kez yapılmalıdır.

İDEAL NEBÜLİZATÖRÜN ÖZELLİKLERİ

1. Kompressör akım hızı 6-8 L/dakika olmalı ve 0.7 - 2 bar basınçta çalışmalıdır.

2. Üretilen aerosoldeki 5 µm’den küçük partikülle-rin oranı yüksek olmalıdır (aerosolün en az %50’si-ni 5 µm’den küçük partiküller oluşturmalıdır).

3. Nebülizasyon kısa sürmelidir (bronkodilatatörleriçin bu süre 5-10 dakikadır).

4. Yüksek “output”lu olmalıdır.

5. Az elektrik harcamalıdır.

6. Küçük ve taşınabilir olmalıdır.

7. Parça sayısı az, montajı kolay olmalıdır. Parça sa-yısı arttıkça montaj güçleşmekte ve küçük çocuk-larda bu parçaların aspire edilme riski artmaktadır.

8. Ucuz ve dayanıklı olmalıdır

Nebulizatör Nebülizatör Nebulizör Nebülizör Nebuhaler, Güçlü kompressorlu nebulizator 3 bar basınç

Uzm. Dr. Adnan AYDOĞDU

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı